Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen

Deze paragraaf geeft aan hoe kapitaalgoederen in gemeentelijk eigendom worden beheerd. In de Financiële verordening 2023 ex. artikel 212 van de Gemeentewet staat in Artikel 21 dat het college de verplichte onderdelen op grond van artikel 12 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten opneemt bij de begroting en jaarstukken.

De beheervisie openbare ruimte vormt het beleidskader voor het beheer en het beoogde onderhoudsniveau van de openbare ruimte. Uitvoering van dit beleidskader moet leiden tot een bestendige situatie waarin deze kapitaalgoederen worden onderhouden volgens de vastgestelde functionaliteit en kwaliteitsniveau (schoon, heel en veilig), waarbij de totale kosten in beeld worden gebracht. Het beleidskader voor de kapitaalgoederen bevat per kapitaalgoed:
• De grootte van het areaal;
• Besloten onderhoudsniveau;
• De huidige staat van onderhoud, zoals de technische beoordeling en schouw van de kwaliteit van het kapitaalgoed;
• De werkzaamheden die we voor de instandhouding van het kapitaalgoed moeten doen;
• Het scenario voor onderhoud van kapitaalgoederen;
• De kosten van de instandhouding van het kapitaalgoed, zoals klein- en groot onderhoud en vervangingskosten.

De openbare ruimte is het visitekaartje van de gemeente. Het bepaalt mede of er sprake is van een aantrekkelijk woon-, werk- en leefklimaat. Voor bedrijven en inwoners is de kwaliteit van de buitenruimte een reden om zich wel of niet ergens te vestigen. De kwaliteit van de woonomgeving beïnvloedt, bewust of onbewust, zelfs het gedrag van mensen. Bovendien is bekend dat de economische waarde van de gemeente mede afhankelijk is van de kwaliteit en uitstraling van het openbaar gebied. Al met al voldoende redenen om goed voor onze openbare ruimte te zorgen. Een zorg waarbij veel partijen betrokken zijn en waarmee nogal wat geld gemoeid is. Een zorg die vraagt om afstemming, doelmatige besteding van middelen en een planmatige aanpak. De dashboards vanuit 'waar staat je gemeente' dienen als sturingsmiddel voor het planmatig onderhoud. Waar mogelijk zetten we in op een integrale wijkaanpak waarin we actuele thema’s zoals klimaatadaptatie, energietransitie en duurzaamheid meenemen.

De beheerplannen zijn er op gericht om het vastgestelde onderhoudsniveau te houden. Dit is kwaliteitsniveau ‘sober en doelmatig‘, vergelijkbaar met niveau B volgens de CROW richtlijnen. Bij winkelcentra en ouderencentra kwaliteitsniveau ‘goed‘, vergelijkbaar met niveau A. De onderhoudsmaatregelen zijn in hoofdlijnen gericht op veiligheid, toegankelijkheid en duurzame instandhouding.

Het onderhoud van kapitaalgoederen verdelen we onder in regulier onderhoud, groot onderhoud en rehabilitatie/reconstructie. De huidige bedragen in de begroting zijn gebaseerd op de nu vastgestelde plannen inclusief eventuele mutaties. Bij de actualisatie of bij het opstellen van nieuwe beleids- en beheerplannen stellen we de financiële kaders opnieuw vast. Zodoende stemmen we de activiteiten en de middelen op elkaar af om de kapitaalgoederen in de openbare ruimte duurzaam in de tijd te onderhouden.

Regulier onderhoud
Dit betreft werkzaamheden en maatregelen van kort cyclisch karakter, zoals het verhelpen van meldingen en schadeherstel. Goed en consequent uitgevoerd regulier onderhoud is levensduur verlengend. De kosten dekken we uit de beheer- en onderhoudsbudgetten, die jaarlijks in de begroting beschikbaar worden gesteld.

Groot Onderhoud
Hieronder vallen de werkzaamheden die ervoor zorgen dat de kapitaalgoederen tijdens hun levensduur in goede staat blijven. De kosten voor deze werkzaamheden dekken we uit de verschillende voorzieningen. Deze voorziening wordt jaarlijks gevoed met een dotatie uit de begroting, waarmee we pieken en dalen in de uitgaven egaliseren binnen die voorzieningen. Bij de actualisatie van de beheerplannen kan de omvang van de dotatie wijzigen.

Rehabilitaties/reconstructies
Dat is het totaal van een kapitaalwerk aan het eind van de levensduur of het uitvoeren van levensduur verlengende maatregelen. Deze investeringen van maatschappelijk nut worden geactiveerd en in een aantal jaar afgeschreven. Op basis van het investeringsplan 2023 - 2027 zijn de investeringsbedragen geraamd en de cumulatieve kapitaallasten berekend.

Wegen

Asfaltwegen                                        698.000 m2

Klinkerwegen                                      874.000 m2

Cementbeton                                           8.500 m2

Half verharding                                        5.800 m2

Bermen (incl. bloemrijk in de wijk)    1.000.000 m2

Hondenbeleid                       

Bebording/palen                                 210 stuks

Straatmeubilair

Prullenbakken                                      374 stuks

Banken                                                      296 stuks        

Picknicktafels                                          65 stuks

Hekwerken                                          14 kilometer                            

Verkeer

Verkeersborden                                4.100 stuks

Straatnaamborden                          1.020 stuks

Bewegwijzering                                     545 stuks

Elektrische oplaadpalen                     77 stuks (waarvan 54 Allego en 23 PARKnCHARGE)

Snelheidsdisplay’s                                   23 stuks

Verkeerstellers                                           3 stuks

Gewenst kwaliteitsniveau

Het beheerplan is erop gericht de staat van wegen op het vastgestelde onderhoudsniveau te houden. Dit is kwaliteitsniveau ‘heel en veilig’, vergelijkbaar met beeldkwaliteit B volgens de CROW richtlijnen. Bij winkelcentra en ouderencentra kwaliteitsniveau ‘goed’, vergelijkbaar met beeldkwaliteit A. De onderhoudsmaatregelen zijn in hoofdlijnen gericht op veiligheid en duurzame instandhouding.

Voor onkruidbestrijding op verharding zorgen we voor een adequate, functionele aanpak, waarbij we onkruid cyclisch bestrijden met heet water. Ook dit draagt bij aan een duurzame instandhouding van de wegen.

De bermen maken onderdeel uit van de weg en kennen eveneens een onderhoudsregime. Het onderhoud van de bermen is gericht op de veiligheid van de weggebruikers. Daarnaast is het maaien van de bermen gericht op het vergroten van de biodiversiteit door het maaisel af te ruimen. Hierdoor ‘verschraalt’ de bodem waardoor bloemen en kruiden beter kunnen groeien en bloeien. 

Maatschappelijke doelstellingen

Een kwalitatief goede infrastructuur draagt bij aan het welzijn, mobiliteit en de veiligheid van inwoners. Een functionele en goed onderhouden infrastructuur is van groot economisch belang en draagt er toe bij dat onze gemeente een aantrekkelijke plaats is om in te wonen, werken en recreëren.

Doordat wegen het grootste deel van de openbare ruimte beslaan hebben deze een grote impact op het leefklimaat van aanwonenden. Er is diverse wetgeving met als doel het ontstaan van bovenmatige overlast of schade door geluid en trillingen te voorkomen. Ook is wettelijk geregeld dat weggebruikers de verharding veilig kunnen gebruiken, zonder dat deze ongelukken of schades veroorzaakt. Wij passen deze wetgeving op juiste wijze toe en gaan zo op verantwoorde wijze om met het leefklimaat van onze inwoners. Bloemrijke bermen dragen bij een biodiverse beleving van het wegareaal.  

Voortgang in het behalen van de doelstelling

Het vastgestelde kwaliteitsniveau in het Beheerplan wegen 2021 - 2025 sluit aan op de maatschappelijke doelstelling. Met de vaststelling van dit beheerplan is ook het budget dat jaarlijks nodig is om de wegen op het vastgestelde niveau te onderhouden geactualiseerd. In de doorrekening van dit budget is extra rekening gehouden met beleidsuitgangspunten voor kwaliteit, geluidshinder en trillinghinder.

Beheer- en beleidsplan Wegen

Het beheer- en beleidsplan wegen 2021 - 2025 is op 3 juni 2021 vastgesteld. Bij het opstellen van dit beheerplan is invulling gegeven aan het levenscyclus beheer en is de projectplanning ingestoken op het borgen van integraliteit tussen de beheerdisciplines. Ook is invulling geven aan het verhelpen van de knelpunten die uit het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (GVVP) naar voren kwamen. De belangrijkste beleidsuitgangspunten uit het beheerplan zijn:

• We beheren de wegen op kwaliteitsniveau;

A: voor winkelgebieden en locaties met voorzieningen voor ouderen.

B: voor alle overige wegen.

• Voor de beheerstrategie is invulling gegeven aan het levenscyclus beheer. Hierin is bepaald waar in de levenscyclus alle verhardingen zich bevinden en het toekomstig onderhoud geprojecteerd voor de komende 25 jaar. Hiermee optimaliseren we het uit te voeren onderhoud en verantwoorden we de voorziening.
• Groot onderhoud en reconstructies plannen we zoveel mogelijk wijkgericht en integraal. Dit levert kansen op voor verschillende beheerdisciplines om elkaar te versterken in maatschappelijke uitdagingen als klimaatadaptatie en duurzaamheid. Ook is de uitvoeringsplanning van het beheerplan integraal afgestemd met de waterschappen en woningbouwvereniging.
• Door de integrale afstemming tussen wegen en verkeer vergroten we de slagkracht van de aanpak van verkeersonveilige situaties. Daarnaast zetten we het beleid door om de essentiële herkenbaarheidskenmerken van de snelheidsregiems te borgen binnen ons wegareaal. De hoeveelheid grijze wegen waarvan niet geheel duidelijk is welk snelheidsregiem van toepassing is verminderen we hiermee.
• We geven invulling aan duurzaamheid door binnen projecten maatwerk te leveren op het gebied van klimaatadaptatie en circulariteit. In het beheerplan is budget opgenomen voor onderzoeken om dit maatwerk te kunnen leveren. Het handboek openbare ruimte stuurt aan op toepassing van duurzame materialen.
• Door alle ontwerpen van het groot onderhoud en de reconstructies te toetsen op toegankelijkheid, borgen we dit onderwerp beter binnen de projecten.

De uitgangspunten voor de bermen zijn opgenomen in het Beleids- en beheerplan Openbaar Groen 2021 - 2025.

Wat hebben we hiervoor gedaan in 2024

In het beheerplan wegen 2021-2025 staat een uitvoeringsparagraaf. Hierin staat een overzicht van de projecten die we binnen de betreffende planperiode uitvoeren.

De projecten in de planperiode 2026-2030 bieden we in 2025 aan aan de raad in het beheer en beleidsplan wegen 2026-2030.

De onderstaande groot en planmatig klein onderhoud projecten zijn in 2024 afgerond:

• Langeraarseweg (Langeraar)
• De Grendel (Langeraar)
• Kuiperserf (Langeraar)
• G. van Dijkstraat (Langeraar)
• Schepenstraat (Langeraar)

Van de onderstaande groot onderhoud projecten zijn we gestart met de voorbereiding, maar loopt de uitvoering over naar 2025:

Kerkweg BUBEKO: in verband met de aanleg van kabels en leidingen is gewacht met het vervangen van het asfalt.

De onderstaande reconstructies zijn in 2024 afgerond:

• Noordse Buurt (Noorden)
• Stationsweg (Zevenhoven)
• Oversteekbaarheid Nieuwveenseweg (Nieuwkoop)
• Reconstructie Oud Nieuwveenseweg (Nieuwveen)
• Reconstructie De Schepengaten (Nieuwveen)

Onderstaande reconstructies zijn in 2024 opgestart en gaan verder in 2025/2026.

• Zuideinde: De voorbereiding is opgepakt in 2023 en de uitvoering zou in 2024 plaatsvinden. Uitdaging bij het project is het verwijderen van de oude asbestcementleiding die onder de huidige kabels en leidingen ligt en de nieuwe aan te leggen waterleiding van Oasen. Het is nog wachten op de nuts bedrijven. Hierdoor is de verwachting dat de uitvoering later wordt dan gepland, de verwachting is 2026.
• Dijkverzwaring traject Dorpsstraat Zevenhoven tot Uiterbuurtweg: De samenhang van de belangen en disciplines in samenwerking met Rijnland blijkt complexer dan van te voren is ingeschat. Ook hier levert de vervanging van de waterleiding problemen op met de planning. De uitvoering van het aanleggen van de waterleiding was begin 2024. Het VO naar DO heeft meer tijd gekost bij het Waterschap. De start van de uitvoering is gepland in 2026.
• Dijkversterking Korteraarseweg Noord (Korteraar): Op de Korteraarseweg dient een dijkversterking plaats te vinden waarbij eind 2023 de voorbereiding in gang is gezet samen met het waterschap Rijnland. Rijnland heeft 2024 nodig gehad voor het uitvoeren van een varianten studie. In 2025 wordt het SO/VO uitgewerkt vindt de eerste participatieronde plaats.
• Groot onderhoud asfaltwegen Korteraar: Dit werk loopt door in 2024 doordat er voor de stroomvoorziening een middenspanningskabel en onderstation moet worden aangelegd. In de bermen is hier geen ruimte voor, deze kabels komen onder het huidige asfalt te liggen. Met het oog hierop wachten we met de uitvoering tot de kabelwerkzaamheden in 2024 uitgevoerd zijn. De kabelwerkzaamheden worden zoals aangegeven wordt door de K&L bedrijven in 2025 uitgevoerd. Hierna zal zowel de Kerkweg als de Korteraarseweg richting Aarlanderveen opgeknapt worden.
• Hertog van Beijerstraat (Ter Aar): Ivm met de grote brand op het bedrijven terrein in Ter Aar en het zware bouwverkeer ten behoeve van de nieuwbouw van de panden is gekozen om het werk later uit te voeren. Zo voorkomen we schades aan de nieuwe verharding. 

Uitgestelde werken naar nieuwe beheerplan 2026-2030:

• Rietlanden Noord (Nieuwkoop)
• Reconstructie Vosholstraat, Dr. A. Schweitzerstraat, Hoogerheidestraat (Ter Aar)  
• Ter Aar Zuid Oost (Ter Aar)
• Van Schagenhof (Ter Aar)
• Achtienkavelseweg (Korteraar)

Bovenstaande werken zijn verschoven naar het nieuwe beheerplan en plannen we hierin opnieuw in. De reden is dat de kabel- en leidingbedrijven nog veel werkzaamheden moeten verrichten. Liander gaat per kern meerdere extra trafogebouwen plaatsen om de stroomvoorziening te kunnen garanderen naar de huiseigenaren. Hierdoor moet een groot gedeelte van de wijk open.

Er is gekozen om na deze werkzaamheden van de kabel en leidingbedrijven de diverse ingeplande werken op te pakken om zo de overlast naar de omgeving te beperken. 

Algemene opmerking: De opbrengsten uit vergunningen en/of instemmingsbesluiten vanuit kabels en leidingen boeken we bij het afsluiten van de jaarrekening naar de voorziening Wegen ter compensatie van de gemaakte onderhoudskosten.

Gewenst kwaliteitsniveau 

Het beleid voor en daarmee de kwaliteit van de Openbare Verlichting (OV) staat beschreven in het beheerplan Openbare Verlichting 2025 - 2029. De milieudoelstellingen zijn vastgelegd in het Energieakkoord Holland Rijnland. De belangrijkste beleidsuitgangspunten voor de instandhouding van het OV zijn: duurzaam en doelmatig verlichten en de installatiekwaliteit goed op peil houden.  

Maatschappelijke doelstellingen

Functionele en goed onderhouden openbare verlichting draagt bij aan de uitstraling van de openbare ruimte, sociale veiligheid en de uitstraling van het openbaar gebied. We verlichten daar waar nodig, maar niet overal. In het buitengebied is het naast de sociale veiligheid ook van belang dat we de flora en fauna niet verstoren.  

Voortgang in de realisatie van de doelstelling 

Bij het actualiseren van het nieuwe beheerplan is een uitvoeringsprogramma opgesteld waarbij we de afgeschreven oude verlichting inzichtelijk maken. Vanaf 2025-2026 voorzien we het hele areaal van duurzamere LED-verlichting. Op deze manier moderniseren we het areaal, beperken we de CO2-uitstoot en streven we naar de milieudoelstellingen. 

Beheerplan 

De gemeenteraad stelde het beheerplan openbare verlichting op 17 oktober 2024 vast voor een periode van vijf jaar. Wij streven in de komende beleidsperiode de volgende doelen na: energiebesparend, duurzaam, doelmatig verlichten en ook de installatiekwaliteit goed op peil houden. De belangrijkste beleidsuitgangspunten zijn: 

• Bij vervangingen passen we energie-efficiënte LED-armaturen toe met een lichtkleur die de sociale- of verkeersveiligheid verbeteren. Deze dimmen we in de nacht; 
• Om het areaal op peil te houden, plannen we de vervangingen van masten en armaturen in op basis van de economische levensduur;

• Wij passen bij vervanging of nieuwbouw het verlichtingsniveau aan naar wat minimaal nodig is conform de ROVL-2011 richtlijn; 

• We verlichten in het buitengebied alleen daar waar noodzakelijk is vanuit (verkeers-)veiligheid. 

Wat hebben we gedaan? 

In verband met het op handen zijn van het versneld verledden van het verlichtingsareaal in (2025-2026) hebben er geen grote vervangingen, groot onderhoud of groepsremplace plaatsgevonden en hebben we alleen het hoognodige onderhoud uitgevoerd. 

Financiële ontwikkeling 

Vanaf 2017 brengen we investeringen voor groot onderhoud en vervangingen niet langer ten laste van een voorziening. Op grond van het vernieuwde Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) worden de investeringen geactiveerd. Dat betekent dat de kapitaallasten vanaf het jaar na de investering ten laste komen van de exploitatie.  

De financiering voor het huidige beheerplan Openbare Verlichting 2025 - 2029 is in de begroting geregeld. In 2025 is een nieuw onderhoudscontract voor regulier onderhoud gestart.  

Gewenst kwaliteitsniveau 

Het beheerplan Kunstwerken richt zich erop de staat van civiele kunstwerken op het vastgestelde onderhoudsniveau te houden. Dit is kwaliteitsniveau 4 (dit komt overeen met onderhoudsniveau B - sober en doelmatig - volgens CROW). De onderhoudsmaatregelen zijn in hoofdlijnen gericht op veiligheid en duurzame instandhouding. De maatregelen die voortkomen uit de diverse inspecties bepalen we op basis van dit kwaliteitsniveau. Dit is noodzakelijk om de functionaliteit, toegankelijkheid en veiligheid te garanderen. In 2019 zijn inspecties uitgevoerd over het gehele areaal. Hieruit kwam voort dat circa 2 procent van de bouwdelen in een slechtere staat is dan op basis van het gemeentelijk beleid gewenst is. De veiligheid is hierbij niet het geding. In het beheerplan Civiele Kunstwerken 2021 - 2025 kregen deze bouwdelen een hogere prioriteit voor onderhoud. 

In 2024 zijn er nieuwe inspecties uitgevoerd waarvan we de resultaten verwerken in het nieuwe beheerplan 2026-2030. Het beheerplan Civiele Kunstwerken 2026-2030 bieden we in 2025 aan de raad aan ter vaststelling.

Maatschappelijke doelstellingen 

Kunstwerken zijn een essentieel onderdeel van de infrastructuur. Een kwalitatief goede infrastructuur draagt bij aan het welzijn, mobiliteit en de veiligheid van inwoners.  

Een functioneel en goed onderhouden infrastructuur is van groot economisch belang en draagt er toe bij dat onze gemeente een aantrekkelijke plaats is om in te wonen, te werken en te recreëren. 

Voortgang in de realisatie van de doelstelling 

Bij het actualiseren van het beheerplan zijn de wettelijk benodigde inspecties uitgevoerd, ook voor beweegbare bruggen. Naar aanleiding van de resultaten zijn de benodigde maatregelen geprioriteerd en in het beheerplan opgenomen. In 2021 zijn in navolging op de wettelijke inspecties bij vijf bruggen nadere inspecties uitgevoerd. Groot onderhoud en/of vervanging van deze bruggen wordt eerder uitgevoerd dan verwacht. Dit kan enkele verschuivingen in het uitvoeringsprogramma teweegbrengen. De veiligheid van het civiele kunstwerken bestand  houden we hierbij goed in de gaten. Zo nodig voeren we tussentijdse maatregelen uit.  

Beheerplan 

De gemeenteraad stelde op 10 december 2020 het beheerplan Civiele Kunstwerken 2021 - 2025 vast. De belangrijkste beleidsuitgangspunten uit het beheerplan is het voldoen aan de wettelijke verplichtingen op het gebied van veiligheid om de civiele kunstwerken in de gemeente duurzaam in stand te houden. Het beheerplan omvat de volgende punten om hier aan te voldoen: 

• Een inventarisatie van de civiele kunstwerken en de kwaliteit er van op basis van inspecties; 
• Een beheerstrategie; 
• Een overzicht van de te nemen maatregelen; 
• Een overzicht van de kosten. 

Gewenst kwaliteitsniveau

Er is voor speelvoorzieningen geen kwaliteitsindeling beschikbaar. In het beheerplan is bepaald dat het onderhoudsniveau uitgaat van doelmatig onderhoud waarbij veiligheid en speelkwaliteit voorop staat. Dit is vastgesteld in het wettelijke kader van het WAS. Het onderhoudsniveau is vergelijkbaar met CROW kwaliteitsniveau A, een kwaliteitsniveau boven sober en doelmatig. De materialen die wij gebruiken zijn hoogwaardig. De toegepaste materialen verschillen per locatie. Zo hebben we speelplekken met een natuurlijke uitstraling waarbij hout is toegepast, en we passen op veel locaties ook staal en kunststof toe.

Wat willen we bereiken?

De kwaliteit van de openbare ruimte speelt een rol in het woonplezier van inwoners en heeft invloed op het gedrag van gebruikers van deze ruimte. Spelen en bewegen is daarin een belangrijk onderdeel. Dit is ook vastgesteld in het beleidsplan Spelen en Bewegen van onze gemeente.

De openbare ruimte is schoon, heel, veilig en goed toegankelijk voor onze kinderen, sporters, inwoners en bezoekers van diverse leeftijden. Wij vinden het dan ook belangrijk dat de kwaliteit van onze speelruimte goed is. Bij een uitgangspunt dat speelvoorzieningen naast veilig, voldoende functioneel en aantrekkelijk moeten zijn, behoort een onderhoudsniveau dat ligt boven het basisniveau. Beheer op basisniveau betekent dat we de speeltoestellen technisch en functioneel zodanig onderhouden dat ze aan de veiligheidseisen voldoen en kwalitatief niet achteruitgaan. Het reguliere onderhoud is daarbij minimaal. Een onderhoudsniveau dat daar net boven ligt, betekent onder andere dat speelvoorzieningen er qua beeld comfortabel en schoon uitzien en qua technische kwaliteit goed in orde zijn.

Maatschappelijke doelstellingen

Kinderen en jongvolwassenen spelen en bewegen veel minder buiten dan voorheen, terwijl het van groot belang is voor de ontwikkeling en gezondheid. Mensen die actief zijn hebben minder kans op overgewicht en bewegen bevordert de lichaamsmotoriek en daarmee de gezondheid. Daarnaast leren kinderen zo op jonge leeftijd hoe met elkaar om te gaan. Het credo van het beleids- en beheerplan is dan ook ‘een leven lang spelen, meer bewegen’.

Wat willen we bereiken?

Speelplekken op wijkniveau zijn avontuurlijk en uitdagend voor zowel kinderen alsook jongvolwassenen. Zij vinden het leuk om in hun buurt buiten te spelen of te bewegen. Daarnaast ligt de focus op het realiseren van speel- en beweegplekken voor alle leeftijden.

Voortgang in het behalen van de doelstelling

In nieuwe woonwijken en op bestaande speellocaties binnen de gemeente realiseren we, in overleg met de omgeving, speelvoorzieningen waar kinderen avontuurlijk kunnen spelen en die kinderen uitnodigen om buiten te spelen. Ook (jong) volwassenen dagen we uit om te bewegen in de openbare ruimte. Om kinderen meer te motiveren tot buitenspelen, kunnen kinderen meebeslissen over nieuwe speelvoorzieningen in hun buurt.

Beheerplan Spelen en Bewegen 

Het beheerplan Spelen 2021 - 2025 is op 3 juni 2021 door de raad vastgesteld. Als gemeente vinden wij buitenspelen voor kinderen heel belangrijk. Wij willen een gezonde en actieve leefstijl stimuleren bij onze kleine en grote inwoners in een veilige en aangename omgeving met voorzieningen die uitdagend en voor iedereen toegankelijk zijn. Een leven lang spelen en bewegen. Dit doen we door de buitenruimte veilig, toegankelijk en ook uitnodigend in te richten.

Uitgangspunten daarbij zijn:

Vanuit het groenbeheerplan, gezondheidsbeleid, sportvisie en omgevingsvisie zijn er ook raakvlakken met spelen en bewegen. Onze ambitie is om de raakvlakken zoveel mogelijk te combineren bij beheer en renovatie van speelplaatsen. De speerpunten zijn:

• Meer groen op de speelplekken (klimaatadaptatie, verkoeling en biodiversiteit verbeteren);
• Actief spelen stimuleren en indien mogelijk een combinatie maken tussen spelen en bewegen (gezondheid, bewegen voor alle leeftijden);
• Toegankelijk voor iedereen (inclusiviteit).
• Inwoners denken, ontwerpen en beslissen mee als het gaat om hun eigen woonomgeving;
• We staan open voor inwonersinitiatieven;
• Waar mogelijk combineren we spelen en bewegen.

Wat hebben we gedaan?

In Nieuwkoop hebben we de speelplek aan de Wilhelminalaan geheel vernieuwd met toestellen voor jonge kinderen, er zijn nieuwe toestellen geplaatst bij de natuurspeeltuin, deze zijn uitdagend en voor oudere kinderen. In Ter Aar is de speelplek aan de Hazelaarstraat vernieuwd. Bij de speelplaatsen staan ook bankjes om elkaar te kunnen ontmoeten.

Er vond ook een uitbreiding van toestellen plaats. Bij de Bernhardlaan zijn extra toestellen geplaatst, bij het Ashram is een panna-voetbalkooi geplaatst en een basketbalpaal. Deze plekken zijn voor jong en oud en gericht op actief spelen en bewegen, zoals genoemd in het beheer- en beleidsplan spelen. In het Meijepark is een bootcamp plek gerealiseerd. Vanwege de bouw van het IKC de Poel in Langeraar is er een tijdelijke locatie ingericht en in beheer ondergebracht aan de Sportlaan.

Bij het IKC in Zevenhoven is een verbeterslag gemaakt met de aanleg van een kunstgras voetbalveldje en ook bij IKC de Vaart in Ter Aar brachten we extra valondergrond aan.

Nieuwe aanleg:

Ter Aar, Mr Jonkerpad
Naar aanleiding van een bewonersinitiatief legden we een mooie waterspeelplaats aan het Mr Jonkerpad met een trapveld, kabelbaan, waterspel, wateroversteek, mandschommel, glijbaan en parcours.

Renovatie speelplaatsen:

• Nieuwkoop, Wilhelminalaan
• Nieuwkoop, Natuurspeeltuin
• Ter Aar, Hazelaarstraat

In 2024 is een aantal locaties voor renovatie uitgesteld die volgens het beheerplan gepland stonden. Dit in verband grootschalige wijk herinrichtingsprojecten voor weg en riool. De vernieuwing van de speelplaatsen voeren we gelijktijdig met de herinrichting uit. 

Gewenst kwaliteitsniveau

Het beheerplan is erop gericht om te voldoen aan de plicht om de waterpartijen met de bijbehorende waterbouwkundige werken te onderhouden op het door de waterschappen vastgestelde niveau zoals is voorgeschreven in de Keur.

Maatschappelijke doelstellingen

Bij renovatie van beschoeiingen en baggeren van watergangen spelen we in op het klimaatadaptief inrichten van de openbare ruimte. Daar waar mogelijk leggen we natuurvriendelijke oevers aan om water te kunnen bufferen bij hevige regenval en de biodiversiteit te vergroten.

Voortgang in het behalen van de doelstelling

Elk jaar vervangen we een deel van de bestaande oeverbeschermingen en baggeren we een deel van de watergangen. Daarnaast schonen we elk najaar onze watergangen. In 2024 is de geplande baggercluster niet uitgevoerd. Deze voeren we in 2025 uit.  

Beheerplan

Het beheerplan Waterpartijen 2025 - 2029 is op 30 januari 2025 vastgesteld door de gemeenteraad.

Wat hebben we gedaan?

We hebben dit jaar conform ons beheerplan de werkzaamheden uitgevoerd. Een uitzondering hierop is het baggeren. In 2024 is de geplande baggercluster niet uitgevoerd. Deze voeren we in 2025 uit. 

De volgende werken zijn in 2024 uitgevoerd:

• Vervanging en aanleg beschoeiing Kerkpad Langeraarse Plassen. 
• Vervanging beschoeiing diverse plekken in Papenveer. 

Samen met het Hoogheemraadschap van Rijnland legden we in de polder Nieuwkoop versneld natuurvriendelijke oevers aan. Dit om de waterkwaliteit te verbeteren.

Gewenst kwaliteitsniveau

Voor alle voorzieningen voor nautisch beheer en vaarwegbeheer staat de bruikbaarheid en veiligheid voorop. Dit staat gelijk aan de CROW kwaliteitsindeling B, sober en doelmatig. De onderhoudsmaatregelen richten zich in hoofdlijnen op veiligheid en duurzame instandhouding. Door de natuurlijke omgeving is enige vorm van beschadiging en verval niet te voorkomen. Dit mag geen belemmering opleveren voor het gebruik van de voorziening. 

Maatschappelijke doelstellingen

Nautisch- en vaarwegbeheer zorgt voor een kwalitatief goede infrastructuur op het water. Dit draagt bij aan het welzijn en de veiligheid van de gebruikers.

Als gebruikers het vaarwater in onze gemeente als prettig en veilig ervaren, draagt dit bij aan een verdere recreatieve ontwikkeling van het gebied. Om die reden vervangen of passen we voorzieningen met een laag kwaliteitsniveau aan. Een ander belangrijk onderdeel van het nautisch en vaarwegbeheer is het op diepte houden van de vaarwegen.

Beheerplan

De gemeenteraad stelde het beheerplan recreatieve voorzieningen en vaarwegen 2022-2026 op 15 december 2022 vast.

Wat hebben we gedaan?

Er ontstaan op steeds meer en andere plekken veenbonken. De ambitie is om deze weg te laten baggeren in alle vaarroutes (volgens de Vaarwegenverordening). Liggen de veenbonken daarbuiten dan markeren we ze. In 2024 is hiermee een start gemaakt en in 2025 gaan we hiermee verder.

Gewenst kwaliteitsniveau

Voorzieningen voor inzameling (riolering), transport en zuivering vormen samen het afvalwatersysteem. Volgens de wet (Wet milieubeheer en Waterwet) heeft de gemeente de inzamelings- en transporttaak en het waterschap de zuiveringstaak. De wettelijke basis is nu gericht op de zorgplicht voor afval-, hemel- en grondwater. In het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) 2021 - 2025 staat hoe wij omgaan met onze drie zorgplichten. Het GRP is op 5 november 2020 vastgesteld door de gemeenteraad. Riolering moet optimaal en naar geldende wet- en regelgeving functioneren. Het streven is dit zo kostenefficiënt mogelijk te doen.

Maatschappelijke doelstellingen

Rioleringszorg draagt bij aan de volksgezondheid, het milieu en voorkomt financiële en maatschappelijke schade door wateroverlast of wateronderlast (droogte) in bebouwd gebied. 

Voortgang in het behalen van de doelstelling

Het GRP beoogt een duurzame invulling van de rioleringszorg. In het plan staan de benodigde maatregelen inclusief de financiële consequenties hiervan voor het in stand houden van het rioolstelsel op de korte en langere termijn.

De hoofdlijnen uit het GRP zijn:

• Zorgen voor inzameling van het binnen gemeentelijk gebied geproduceerd afvalwater.
• Zorgen voor doelmatige inzameling en verwerking van afvloeiend hemelwater (voor zover niet verzorgd door particulieren).
• Beperken van structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand (te hoog, maar ook te laag)  voor de aan de grond gegeven bestemming in het openbaar gebied.
• Zorgen voor het transport van het ingezamelde water naar een geschikt lozingspunt.
• Goed gebruik van de riolering.
• Zorgen voor het klimaat adaptief maken van de riolering in samenhang met de inrichting van de openbare ruimte om waterover- en onderlast te beperken of te voorkomen.

Bij de uitvoering van het GRP proberen we maatschappelijke meerwaarde te realiseren. Dit doen we bijvoorbeeld door het benutten van meekoppelkansen. Die kansen doen zich voor bij het integraal uitvoeren van werkzaamheden die voortvloeien uit de verschillende beheerplannen (vooral Wegen en Openbaar Groen).

Wat hebben we gedaan?

In 2024 zijn de volgende projecten afgerond:

• Deelname aan en uitvoering gegeven aan de operatie Steenbreek.
• Planmatig onderhoud (o.a. kolkenreinigen, hoofdgemalen reinigen, inspecties).
• Rioolvervanging Oude Nieuwveenseweg en AH Kooistrastraat in Nieuwveen.
• Rioolvervanging De Schepegaten Nieuwkoop.
• Renovatie inspectieputten Noordenseweg.
• Ombouwen laatste vacuumgemaaltjes naar drukrioolgemaaltjes in de Noordse Buurt.
• Herstel verzakt vrijvervalriool De Regenboog Nieuwkoop.
• Aanpassen besturing drukriolering van 2G naar 4G.
• Omzetten hoofdpost van Aquaview X naar AQV Web.
• Aanbrengen nieuw gescheiden rioolstelsel deel A. Schweitzerstraat Ter Aar.
• Aanpassen riool en inspectieputten Veldweg Ter Aar i.v.m. dijkverbetering Hoogheemraadschap.
• Aanleg riolering Teylerspark 2.
• Inmeten persleidingen hoofdgemalen.
• Inmeten inspectieputten kern Zevenhoven en Nieuwveen.
• Renovatie hoofdgemalen onder andere Reigerlaan, Bouwlust, Noordeinde.
• Renovatie drukriolering onder andere deel Westkanaalweg, Ringdijk, Noordse Dorpsweg.

Ook voerden we verschillende Steenbreekacties uit in 2024. Zo stimuleerden we inwoners om groene en klimaatadaptieve keuzes te maken:

• Inwoners konden tijdens de ‘tegel eruit, plant erin’ actie op woensdag 3 april (bij het gemeentehuis in Nieuwveen) een tegels inleveren in ruil voor drie vaste planten. Ze konden kiezen uit thema kleur, leven of balans en kregen hier ook informatiefolders bij (150 deelnemers).
• Inwoners konden in augustus en september 2024 deelnemen aan de natuurfotowedstrijd met thema bomen en zo kans maken op onder andere een insectenhotel en vogelhuis.
• Samen met Bibliotheek Rijn en Venen en Stichting Steenbreek organiseerden we tijdens de klimaatweek een duurzaam activiteitenprogramma voor kinderen en volwassenen in onze gemeente.
• Inwoners konden tijdens de Duurzaamheidsmarkt een boompje ophalen om in hun tuin te planten. Ze konden kiezen uit een appelboom, sierappel, vogelkers, zoete kers en een lijsterbes en kregen informatiefolders mee over het vergroenen van de tuin (80-90 ontvangers). Daarnaast ontvingen inwoners advies van IVN Natuureducatie over het waterbestendig en biodivers inrichten van hun tuin.
• Wij zijn een samenwerking aangegaan met MeerBomenNu en Natuurmonumenten waarbij we kansarme zaailingen (boompjes) oogsten uit natuurgebieden in de gemeente om deze vervolgens uit te delen aan inwoners.
• Inwoners van de wijk De Verwondering ontvingen een boompje of bloemzaad om te vieren dat een groot deel van de werkzaamheden zijn afgerond.  
• In 2024 maakten we een groenspecial en een klimaatspecial met informatie over onder andere klimaatadaptatie, biodiversiteit, wateroverlast en hittestress.

Gewenst kwaliteitsniveau

Voor alle voorzieningen voor recreatieve voorzieningen staat de bruikbaarheid en veiligheid voorop. Dit staat gelijk aan de CROW kwaliteitsindeling B, sober en doelmatig.

Maatschappelijke doelstellingen

Kwalitatief goed onderhouden recreatieve voorzieningen die aansluiten bij de behoeften van zowel onze inwoners als de bezoekers van onze gemeente.  Een pakket van voorzieningen dat aansluit bij de belangrijkste recreatieve speerpunten van onze gemeente: fietsen, wandelen en varen. Daarnaast zijn er recreatieve voorzieningen die ook bijdragen aan de leefbaarheid van kernen, zoals zwemlocaties.

Voortgang in het behalen van de doelstelling

De waterkwaliteit bij de zwemlocatie Meijepark in Nieuwkoop is sterk verbeterd. De locatie Meijepark kreeg op basis van de gegevens 2021-2024 een kwaliteitsoordeel “aanvaardbaar”. Daarmee is de reeks van kwaliteitsoordelen “slecht” doorbroken. Wel heeft de locatie nog steeds problemen met blauwalgen en dat blijft een punt van aandacht.

Beheerplan

Het beheerplan recreatieve voorzieningen en vaarwegen 2022-2026 is op 15 december 2022 vastgesteld door de gemeenteraad. Het nieuwe beleid geeft de komende vijf jaar nieuwe richting aan de recreatieve voorzieningen van de gemeente. De ambitie is om de komende jaren de vrije aanlegplaatsen op de Nieuwkoopse Plassen op te knappen. Hiervan zijn drie vrije aanlegplaatsen in eigendom van Natuurmonumenten. Daarom stelden we een bruikleenovereenkomst op en gaan we deze vrije aanlegplaatsen gezamenlijk opknappen.

Wat hebben we gedaan?

De kluunsteiger langs het Meijepad zijn omgebouwd naar vissteiger voor mindervaliden. Dit kwam uit een motiemarkt van de raad. Een inwoner gaf aan dat er bij de Nieuwkoopse Plassen geen locaties zijn waar men in een scootmobiel of rolstoel kan vissen. De kluunsteiger is breder geworden en laag bij het water. Aan het einde een uitneembaar hekwerk, zodat bij eventuele vorst de veegmachine het ijs op kan. De aanpassingen zijn voor de helft gesubsidieerd door de provincie. De feestelijke opening vindt in het voorjaar plaats.

Een groot aantal steigers zijn voor het recreatieseizoen gereinigd. Bij sommige (rolstoeltoegankelijke) steigers langs het Landlustpad in Ter Aar lag de verharding scheef, deze hebben we op laten halen.

We zijn gestart met het vervangen van de beschoeiing van Brampjesgat. We verlagen een deel van de beschoeiing, zodat de roeiers en kanoërs dit stuk kunnen gebruiken om bijvoorbeeld te wisselen van plaats. Het eiland zelf hogen we op en we zaaien het gras in. 

Bij de zwemlocatie Meijepark in Nieuwkoop is de steiger teruggeplaatst. Een deel van de steiger was verwijderd om de doorstroming te bevorderen. Deze is nu weer teruggeplaatst. Zo beschermen we de leiding die onder het gedeelte dat parallel loopt met het Meijepad ligt. Deze leiding is aangesloten op de pomp en voert vers water aan vanaf de gemeentevaart. In de leiding zitten over de gehele lengte kleine gaatjes, waardoor er een waterscherm ontstaat dat in de richting van de zwemlocatie gaat en daardoor het vuile water wegduwt.

Gewenst kwaliteitsniveau

Het standaard uitgangspunt voor de kwaliteit van het onderhoud is het duurzaam in stand houden van de gebouwen. Vrij vertaald verstaan we hieronder dat een pand de ‘normale veroudering en slijtage’ mag vertonen en dat we defecte bouwkundige- en installatietechnische onderdelen door eenzelfde kwaliteitsniveau vervangen. Voor een aantal locaties wijken we onderbouwd af van het standaard kwaliteitsniveau.

Maatschappelijke doelstellingen

• Kwalitatief goede sportcomplexen dragen bij aan het welzijn en de gezondheid van inwoners;
• Kwalitatief goede monumenten, musea, kinderopvang- en verenigingsgebouwen dragen ertoe bij dat onze gemeente een aantrekkelijke plaats is om in te wonen en te recreëren;
• Kwalitatief goede huisvesting voor de brandweer draagt ertoe bij dat onze gemeente een veilige plaats is om te wonen;
• Kwalitatief goede gebouwen voor de eigen organisatie dragen ertoe bij dat de eigen medewerkers en het bestuur op een goede manier hun taken kunnen uitvoeren en dat de gemeente een aantrekkelijke plaats is om te werken.

Voortgang in het behalen van de doelstelling

De vastgestelde kwaliteitsniveaus in het Beheerplan Gebouwen 2024 - 2034 sluiten aan op de maatschappelijke doelstellingen. Het budget dat jaarlijks beschikbaar is om de gebouwen op het vastgestelde niveau te onderhouden is toereikend. Er zijn geen achterstanden in onderhoud. 

Beheerplan

Het Meerjaren Onderhoudsplan Gebouwen voor de periode 2024 - 2034 is door de raad op 30 januari 2025 vastgesteld.

Wat hebben we gedaan?

Een aantal belangrijke zaken waar we ons mee bezig hebben gehouden naast de dagelijkse onderhoudswerkzaamheden zijn onder andere:

• Routekaart verduurzaming gemeentelijk Vastgoed;
• Voorbereiding verduurzaming pand De Verbinding;
• Revisie kerktoren Zevenhoven;
• Renovatie liftinstallatie gemeentehuis Nieuwveen.

Gewenst kwaliteitsniveau

Het beheerplan is er op gericht de staat van openbaar groen op het vastgestelde onderhoudsniveau te houden. Dit is kwaliteitsniveau niveau B (basis) volgens de CROW richtlijnen. De onderhoudsmaatregelen zijn in hoofdlijnen gericht op veiligheid en duurzame instandhouding.

Maatschappelijke doelstellingen

Al het (openbaar) groen heeft een positief effect op de gezondheid van mens, dier en natuur. Groen zorgt voor inspiratie, plezier en ontspanning. Anderzijds zorgt groen voor het beperken van wateroverlast, hittestress en de hoeveelheid fijnstof in de lucht; de gevolgen van klimaatverandering. En een groenere omgeving stimuleert de biodiversiteit.

Voortgang in het behalen van de doelstelling

Jaarlijks renoveren we plantvakken verspreid over de hele gemeente. Hierbij verwijderen we de oude beplanting en planten we nieuwe, vaak bloemrijke en biodiverse, planten terug. Daarnaast gaat groen mee in integrale projecten in de openbare ruimte. Dit biedt de kans om verharding die niet wordt gebruikt om te vormen tot groenvak. Hiermee maken we de openbare ruimte klimaatadaptief.

Het afgelopen jaar zetten we verder in op het versterken van de biodiversiteit. Dit doen we door het planten van een variatie van bomen en planten, die voor voedsel en schuilplekken voor dieren en insecten zorgen. Dit zowel buiten als binnen de bebouwde kom.

Beheerplan

Het beleids- & beheerplan Openbaar Groen ‘Gezond Groen’ 2021 - 2025 is op 22 april 2021 door de raad vastgesteld. Op 6 juni 2024 stelde de raad het ‘Beleidsplan bomen 2024-2033, Toekomstgericht boombeleid’ vast. 

Wat hebben we gedaan?

Het afgelopen jaar zijn meerder individuele vakken verspreid door de gemeente gerenoveerd.  

• Na wegrenovatie van de Oude Nieuwveenseweg hebben we meerdere elzenbomen aangeplant in de berm.
• In de Aalscholverlaan in Ter Aar is een buurtpark aangelegd. Hierbij zijn een trapveld, speeltoestellen en bomen en struiken aangelegd. Dit park is biodivers en klimaatadaptief aangelegd. Ook is groen meegegaan met het renoveren van verschillende sport- en speelplaatsen. 
• Naar aanleiding van het vastgestelde beleidsplan Bomen, hebben we bij renovatie en inboet een grotere variatie aan verschillende soorten bomen binnen een straat, buurt en wijk enzovoort aangeplant. Daarnaast hebben we bij aanplant de bomen een geschikte groeiplaats gegeven. En als er toch bomen zijn gekapt zijn deze gecompenseerd. Waar één-op één vervangen niet mogelijk was hebben we extra bomen aangeplant. Dit conform het nieuwe beleid en de aangenomen motie die is ingediend op het beheer- en beleidsplan bomen. Hierdoor zijn er twintig bomen meer aangeplant. 

Gewenst kwaliteitsniveau

De algemene begraafplaatsen moeten groen, rust en respect uitstralen. Een uitvaart, herdenking of bezoek moet zonder problemen kunnen plaatsvinden. De inwoners en nabestaanden moeten tevreden zijn over de kwaliteit. Voor de openbare ruimte op en rond de begraafplaatsen geldt het kwaliteitsniveau B (sober en doelmatig). Dit is gelijk aan al het andere openbaar groen van de gemeente.

Maatschappelijke doelstellingen

Iedere inwoner, maar ook geïnteresseerden van buiten onze gemeente, die na zijn overlijden begraven wenst te worden op een openbare begraafplaats dan wel na crematie bijgezet wil worden, moet hiervoor in de gelegenheid zijn.

Voortgang in het behalen van de doelstellingen

Om goed vorm te kunnen geven aan de doelstelling stelden we in 2021 het eerste beheerplan Begraafplaatsen op. Dit beheerplan is de leidraad voor de komende vijf jaar (2026) en geeft concreet vorm aan de realisatie door het uitvoeringsprogramma dat aansluit bij de doelstellingen.

Wat hebben we gedaan?

• Er zijn iets minder mensen begraven dan in 2023.
• Alle rechthebbende van graven zijn actief aangeschreven over het verlengen van grafrechten. Daarnaast zochten we actief naar rechthebbenden van graven.
• Op de begraafplaats in Ter Aar zijn alle paden vernieuwd en zijn delen heringericht. Er is groen aangeplant op diverse plekken op de begraafplaats en rondom de herinneringsboom bij het strooiveld zijn bankjes geplaatst. Er zijn op twee plekken graven geruimd en gedenkblaadjes geplaats in de gedenkboom.
• We communiceren regelmatig over de begraafplaatsen om aandacht te vragen voor de mogelijkheden die wij aanbieden op de begraafplaatsen.
• We maakten het mogelijk dat mensen een urnennis ook voor een periode van tien jaar kunnen huren en dat het bij een verlenging van een particulier graf met tien jaar jaarlijks betaald kan worden.

Beheerplan

Op 16 december 2021 is het beheerplan Begraafplaatsen 2022 - 2026 vastgesteld door de raad. Dit beheerplan geeft voor de komende vijf jaar nieuwe richting aan begraven binnen de gemeente. Hiermee is het beleid, het onderhoud en de nodige financiële middelen geregeld. De speerpunten van het beheerplan zijn:

• Meer groen op de begraafplaatsen is goed voor klimaatadaptatie, verkoeling en verbetering van de biodiversiteit. Het draagt bij aan de sfeer op de begraafplaatsen en creëert een meer parkachtige omgeving.
• Meer ruimte bieden voor ontmoeting en gedenken door bijvoorbeeld het maken van meer zitgelegenheid.
• Goede toegankelijkheid voor iedereen (mensen met een rolstoel of rollator).