Programma 3 Sociaal domein

Met deze jaarrekening blikken we terug op het beleid dat is vastgelegd in de begroting 2024 en de belangrijkste ontwikkelingen die zich in 2024 hebben voorgedaan.

Wat wilden we bereiken?

Voldoen aan de opgave uit de spreidingswet voor de duurzame opvang van vluchtelingen. Wij werken samen met de gemeente Kaag en Braassem aan de invulling van deze opgave.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

We stelden samen met de gemeente Kaag en Braassem een projectleider aan en zijn in het grensgebied tussen de twee gemeenten op zoek gegaan naar een geschikte locatie. Deze zoektocht is nog in volle gang en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) is met potentiële grondeigenaren in gesprek. Periodiek houden wij de gemeenteraden op de hoogte van de voortgang. Via de decembercirculaire 2024 is vanuit het Rijk geld beschikbaar gekomen voor de uitvoeringskosten van de spreidingswet.  De kosten van de gezamenlijke projectleider vallen zowel in 2024 als 2025.

Wat wilden we bereiken?

Het opstellen en uitvoeren van een preventie agenda/GALA met als doel om meer focus en samenhang aan te brengen in de preventiemaatregelen die we uitvoeren op het sociaal domein. Daarnaast gebruiken we de agenda als plan van aanpak om in aanmerking te komen voor de zogenaamde GALA budgetten.  

Wat hebben we daarvoor gedaan?

De preventieagenda is opgesteld en in februari 2024 vastgesteld door de gemeenteraad. De agenda bestaat uit veertien doelen met daaronder talloze acties.  We gingen in 2024 aan de slag met het zoeken van samenwerking, het opzetten van initiatieven en het uitvoeren van de acties. Hieronder staan een aantal genoemd:  

• Welzijn op recept: inwoners met psychosociale klachten worden vanuit de huisartspraktijk doorverwezen naar de gemeente. Onder begeleiding van een welzijnscoach helpen we de inwoner op het gebied van sociale activering en welzijn. Welzijn op Recept startte in februari 2024. Er is gewerkt aan de bekendheid van Welzijn op Recept, er zijn afspraken gemaakt met drie huisartsenpraktijken en er zijn in totaal  26 inwoners verwezen naar Welzijn op Recept.
• Er is een cultuurcoach aangesteld. De cultuurcoach organiseerde in 2024 een bijeenkomst om input op te halen voor het cultuurbeleid en behoeften van de culturele verenigingen en kunstenaars. Er is een werkgroep kunst en cultuur gestart met daarin inwoners uit verschillende culturele sectoren. Daarnaast heeft de cultuurcoach onder andere een pilot opgezet voor Open Monumentendag en is cultuur is meer onder de aandacht gebracht tijdens de Nieuwkoop Actief weken.  
• In samenwerking met het Werkgeversservicepunt (WSP) en Rijnvicus werd in 2024 een banenmarkt georganiseerd. Hierbij zijn ook statushouders en Oekraïners betrokken. De banenmarkt trok 120 bezoekers en zal vanwege het succes nogmaals worden georganiseerd.
• We werkten op verschillende manieren aan het voorkomen en terugdringen van middelengebruik. Samen met onze preventiepartners Brijder en de GGD verzorgden we onder andere voorlichting op het basis- en middelbaar onderwijs. We deden mee aan de landelijke campagnes NIX18, IkPas en 'Zien drinken, doet drinken' aangevuld met lokale initiatieven en een lokale communicatiestrategie gericht op het normaliseren van alcoholvrij. In het nieuwe Preventie en Handhavingsplan Alcohol is voorzien in extra handhavingscapaciteit voor controle van de leeftijdsgrens. Ook zijn er weer stappen gezet in het rookvrij maken van de buitenruimte.
• Het mogelijk maken van langer thuis wonen is één van de doelen in de preventieagenda. In dat kader is in 2024  een woonzorgvisie opgesteld. In de woonzorgvisie staat de ambitie om tot 2030 in onze gemeente voldoende woningen voor ouderen te realiseren. We zetten in op het toevoegen van 200 tot 250 geclusterde woningen, waarvan een deel zorggeschikt, en het toevoegen van 195 nultredenwoningen. Daarnaast willen we dat ten minste 50 procent van de nieuwbouw levensloopbestendig wordt gebouwd.  
• Op bijna alle basisscholen in de gemeente worden nu de YoLo-trainingen (schooljudo) gegeven. Deze trainingen zijn gericht op motorische- en sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Ze zijn ook bedoeld om sociale afwijzing, buitensluiten en ander ongewenst gedrag te voorkomen en vergroten de weerbaarheid van kinderen.
• In 2024 is een plan van aanpak voor valpreventie gemaakt en op basis daarvan een overeenkomst gesloten met de fysiotherapeuten in de gemeente. Zij gaan een programma voor valpreventie verzorgen. Er is een communicatieaanpak om het testen van het valrisico te promoten en er is een gezondheidsdag georganiseerd.  

Eind 2025 ontvangt de Raad een eerste evaluatie van de doelen in de preventieagenda. 

Met deze jaarrekening blikken we terug op het beleid dat is vastgelegd in de begroting 2024 en de belangrijkste ontwikkelingen die zich in 2024 hebben voorgedaan.  Voor dit thema is geen beleid opgenomen in de begroting 2024 en er hebben geen belangrijke ontwikkelingen voorgedaan. 

Met deze jaarrekening blikken we terug op het beleid dat is vastgelegd in de begroting 2024 en de belangrijkste ontwikkelingen die zich in 2024 hebben voorgedaan.

Wat wilden we bereiken?

We hebben een overdekt zwembad, zwembad De Wel. In een waterrijke gemeente is het bijdragen aan zwemveiligheid een speerpunt. Het beheer en de exploitatie van dit zwembad zijn in onze handen. De vraag rijst of we met de steeds strengere wet- en regelgeving voor zwembaden, nog wel toegerust zijn op deze taak. We willen de vraag beantwoorden of de gemeente de zwembadexploitatie (nu klein en kwetsbaar) nog wel zelf wil blijven doen. Ook onderzoeken we rondom de nieuwbouw van het zwembad de koppelkansen met De Steupel.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

In 2024 presenteerden we de resultaten van een verkennend onderzoek naar een alternatieve beheervorm aan de gemeenteraad. Uit dit onderzoek kwam als voorkeursscenario naar voren om verder onderzoek te doen naar de mogelijkheden voor het oprichten van een gezamenlijk sportbedrijf met de gemeente Kaag en Braassem. De gemeente Kaag en Braassem staat ook open voor het verkennen van de samenwerkingsmogelijkheden op dit vlak. Deze verkenning loopt op dit moment nog. In 2025 verwachten wij de resultaten te kunnen presenteren.

Na onderzoek naar de koppelkansen van sporthal De Steupel met de nieuwbouw van zwembad De Wel besloot de gemeenteraad De Steupel voorlopig te laten staan op de huidige locatie. Wel houden we bij het ontwerp van het nieuwe zwembad ruimte vrij op de locatie voor het op lange termijn aanbouwen van een nieuwe sporthal.

Met deze jaarrekening bllikken we terug op het beleid dat is vastgelegd in de begroting 2024 en de belangrijkste ontwikkelingen die zich in 2024 hebben voorgedaan.

Wat wilden we bereiken?

Meer inzetten op vroeg signalering voor de jeugdhulp. Dit doen we onder andere door een nauwere samenwerking tussen het Jeugd en Gezinsteam (JGT) en maatschappelijke partners en eerstelijnszorg. Meer grip op de uitgave van jeugdhulp .

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Met enkele huisartsen maakten we afspraken over een verwijsprocedure naar het JGT in plaats van naar de specialistische jeugdhulp. Met Tom in de buurt stelden we een programma samen voor ouders en jeugdigen. 

In 2024 deed een adviesbureau onderzoek naar de regionale jeugdhulp. Het advies wat hieruit voortkwam is door alle gemeenten overgenomen. In 2025 voeren we de voorgestelde maatregelen uit. 

Met deze jaarrekening blikken we terug op het beleid dat is vastgelegd in de begroting 2024 en de belangrijkste ontwikkelingen die zich in 2024 hebben voorgedaan.  Voor dit thema is geen beleid opgenomen in de begroting 2024 en er hebben geen belangrijke ontwikkelingen voorgedaan. 

LASTEN 

Thema zorg en leefstijl ( € 2.252.000 voordeel)

Bij de invoering van de decentralisatie van de Maatschappelijke Zorg (MZ) is op basis van een rapport van een extern bureau een inschatting gemaakt van de oplopende baten en lasten. In de praktijk blijken de bedragen ongeveer gelijk te blijven.  Dit resulteert in lagere lasten en lagere baten voor de MZ van ongeveer €200.000.  

Op de post opvang Oekraïne is €1.585.000 minder uitgegeven. We organiseren de opvang van ontheemden in Oekraïne dichtbij, decentraal en in nauwe samenwerking met inwoners en maatschappelijke organisatie. Dit is succesvol. De middelen die de Rijksoverheid hiervoor beschikbaar stelt zijn meer dan toereikend, waardoor we al langere tijd geld over houden. Voor dit jaar (2025) heeft de rijksoverheid de bijdrage naar beneden bijgesteld. We verwachten met deze lagere vergoeding alsnog uit te komen. Wel worden de ruime overschotten zoals we deze kennen vanaf dit lopende jaar minder. 

Stichting Participe beheerd het Wmo verstrekkingenbudget. Op het totale verstrekkingenbudget is een onderbesteding van €180.000. Het grootste deel hiervan wordt verklaard door minder uitgaven bij de huishoudelijke verzorging. De zorgaanbieders hebben helaas nog steeds lange wachtlijsten door personeelstekort. Zij kunnen hierdoor niet voldoen aan de volledige vraag. Daarnaast geven wij €50.000 minder uit aan de regiotaxi Holland Rijnland. Sinds corona is het vervoersvolume gedaald. Er wordt inmiddels blijvend minder gebruik gemaakt van de regiotaxi. 

Thema werk en inkomen ( € 46.000 voordeel)
Het verschil is lager dan de rapportagegrens

Thema vrije tijd en cultuur (€ 207.000 nadeel)
Door een onjuiste doorbelasting is er een tekort op dit thema. Deze wordt gedekt door het overschot in het overzicht Overhead bij het Thema Management en staf (€ 744.000). 

Thema onderwijs en ontwikkeling ( € 544.000 voordeel)

Op dit thema krijgen we onder andere het budget voor de Onderwijsachterstanden (OAB). We begroten jaarlijks op het budget dat we binnen krijgen. De lasten op dit thema zijn ook geboekt op de NPO middelen die de gemeente nog heeft en de nieuwe GALA middelen. Er is €240.000 minder uitgegeven dan was begroot.  De OAB middelen kunnen we doorschuiven, de andere middelen niet. 

€ 266.000 minder uitgeven op jeugdzorg. We ontvingen €128.000 terug van Cardea. De fte kosten van deze partner vielen in 2023 lager uit en een reservering voor een mogelijke btw heffing was niet nodig. De teveel uitbetaalde subsidie is in 2024 terug gestort.  De kosten van de regionale jeugdhulp vallen op basis van de voorlopige jaarverantwoording € 23.000 lager uit  ten opzichte van de regionale jeugdhulpbegroting. Het resterende verschil kunnen we verklaren doordat sommige lokale kosten, waaronder vervoerskosten,  voor jeugdhulp lager zijn uitgevallen dan verwacht en stijging van de regionale minder sterk was dan verwacht en hiermee in de gemeentelijke begroting wel rekening was gehouden. 

Thema vastgoed sociaal domein  (€ 53.000 nadeel)
De lasten voor de huisvesting van Oekraïners waren € 78.000 lager dan begroot. De lasten beheer vastgoed brandweer (€ 95.000) zijn (ten onrechte) binnen dit thema  terecht gekomen, echter de lasten zijn begroot in programma 4 Bestuur.  Per saldo heeft dit geen financieel effect. De publiekrechtelijke heffingen voor onderwijsgebouwen vielen hoger uit dan begroot en er waren enkele schades die we moesten herstellen (samen € 97.000).  Het beheer vastgoed sportaccommodaties is lager uitgevallen (€ 48.000) door met name lagere energielasten.

BATEN 

Thema zorg en leefstijl ( € 37.000 nadeel)
Het verschil is lager dan de rapportagegrens

Thema werk en inkomen ( € 91.000 voordeel)
Het verschil is lager dan de rapportagegrens

Thema vrije tijd en cultuur ( € 246.000 voordeel)

De SPUK bijdrage voor sport is aanzienlijk hoger geweest dan begroot. Dit werd in 2023 al onderkend en in de decemberwijziging van 2023 werd extra geld begroot. Dit was nog niet voldoende. Voor sportdeelname waren de baten in 2024 ongeveer € 190.000 hoger dan begroot. 

Thema onderwijs en ontwikkeling (€ 27.000 voordeel)
Het verschil is lager dan de rapportagegrens

Thema vastgoed sociaal domein (€ 218.000 voordeel)

De huurinkomsten van maatschappelijk vastgoed vielen hoger uit. Dit wordt grotendeels verklaard door een nabetaling voor onderwijsgebruik van de Steupel (€ 70.000). De baten beheer vastgoed brandweer (€ 94.000) zijn (ten onrechte) binnen dit thema  terecht gekomen. Deze baten zijn begroot in programma 4 Bestuur. Per saldo heeft dit geen financieel effect. Elders in de Jaarrekening leidt dit tot een zelfde nadeel. 

Het overige verschil van € 19.000 (voordeel) is een samenstel van afwijkingen lager dan de rapportagegrens.

RESERVES

Onttrekkingen reserves  
€ 332.000 minder onttrokken

• € 23.000 minder onttrokken voor Wmo. De onttrekking uit de reserve voor Wmo was niet nodig omdat in 2024, 2025 en 2026 door de opdrachtnemer met een lagere opdrachtsom is ingeschreven op de opdracht Ondersteuning Wmo dan in de eerste twee jaren van de opdracht. We konden volstaan met reguliere indexatie van de begroting. 
• € 316.000 minder onttrokken voor Jeugd. Jeugdhulp kosten zijn lager uitgevallen dan begroot waardoor er geen onttrekking uit de reserve was voor jeugdhulp.